 |
ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ |
Η Φ.Α από την ίδρυση του νεοελληνικού Κράτους μέχρι
πρόσφατα δεν κατόρθωσε να αποκτήσει την ελληνική της φυσιογνωμία. Δεν έγινε
δυνατό, δηλαδή όλα αυτά τα χρόνια να διαμορφωθεί μια εθνική εικόνα στον τομέα
της Φ.Α. η οποία θα περιλάμβανε:
α) την προγονική αθλητική μας παράδοση. Είναι
γνωστό ότι οι Αρχαίοι Έλληνες εξασκούνταν με ποικιλόμορφες κινητικές
δραστηριότητες και με διάφορα αθλήματα και όχι μόνο με στατικές γυμναστικές
ασκήσεις
β) Τις σύγχρονες εκπαιδευτικές τάσεις και εφαρμογές για την Παιδική και
Εφηβική ηλικία, οι οποίες περιλαμβάνουν πολύπλευρες κινητικές επιδεξιότητες και
κινητική αυτοέκφραση και όχι προπονητικές επιβαρύνσεις και πρωταθλητικούς
στόχους, και
γ) την σύγχρονη Ελληνική πραγματικότητα με την έλλειψη των
απαραιτήτων αθλητικών εγκαταστάσεων, διδακτικών οργάνων και την ανεπάρκεια
διδακτικών ωρών στα σχολικά προγράμματα.
Τα κατά καιρούς γυμναστικά και αθλητικά πρότυπα που εφαρμόστηκαν από την ίδρυση
του Ελληνικού κράτους και στη συνέχεια ήταν κακέκτυπα αντίγραφα ξένων κρατών, με
στόχους και μεθόδους που εξυπηρετούσαν μεν τις εθνικές, κοινωνικές παιδαγωγικές
και άλλες ανάγκες των κρατών αυτών, δεν ήταν όμως τα πλέον ενδεδειγμένα για τους
νεοέλληνες και το ελληνικό κράτος.
 Συγκεκριμένα από το 1834 έως το 1900 περίπου, εφαρμόστηκε στο ελληνικό σχολείο η
ενόργανη γυμναστική και οι στρατιωτικές ασκήσεις οπλασκίας, γιατί ο Όθων και οι
Βαυαροί πού ήλθαν να κυβερνήσουν την πατρίδα μας αυτό το σύστημα εκγύμνασης, το
Γερμανικό δηλαδή, χρησιμοποιούσαν στη χώρα τους. Αυτό το σύστημα
παρουσίασε ορισμένα μειονεκτήματα και πάρα πολλές δυσκολίες στην εφαρμογή του,
όπως είναι.
1. Χρειάστηκαν πολλοί στεγασμένοι χώροι (κλειστά γυμναστήρια και
υπόστεγα), για να εγκατασταθούν και να προστατευθούν από τις αντίξοες καιρικές
συνθήκες τα ακριβά γυμναστικά όργανα , σε μια εποχή που το Ελληνικό κράτος είχε
μεγάλες οικονομικές δυσκολίες.
2. Δεν μπορούσαν να γυμναστούν ταυτόχρονα πολλά άτομα, η δε διδασκαλία
και η εποπτεία δεν ήταν εύκολη για τον γυμναστή, διότι την ίδια ώρα
χρησιμοποιούνταν όλα τα όργανα από τους γυμναζόμενους.
3. Η άσκηση στα γυμναστικά όργανα (μονόζυγο. δίζυγο, κρίκους, κ. α) δεν
ήταν προσιτή και εύκολη σε όλα τα άτομα, διότι απαιτούνταν ειδικές σωματικές και
ψυχικές ικανότητες π.χ. μεγάλη δύναμη, μικρό σωματικό βάρος, θάρρος κ.α.
4. Στηρίζονταν στην εμπειρία γιατί δεν είχε θεωρητικό και επιστημονικό
υπόβαθρο.
 Στην συνέχεια από το 1900 έως 1950 περίπου, εφαρμόστηκε το Σουηδικό σύστημα,
που συγκέντρωνε τότε ορισμένα πλεονεκτήματα σε σχέση με το προηγούμενο όπως
είναι
Α) Για την ημερησία γύμναση δεν χρειαζόταν απαραίτητα στεγασμένοι χώροι
και γυμναστικά όργανα, αφού ήταν δυνατόν αυτή να γίνει και σε απλά σχολικά
προαύλια ή σε ελεύθερους χώρους.
Β) Ένας Καθηγητής μπορούσε να γυμνάσει ταυτόχρονα ένα μεγάλο αριθμό
ατόμων δίνοντας Παραγγέλματα και οι μαθητές να εκτελούν τις ασκήσεις
(Παραγγελματική γυμναστική)
Γ) Το όλο γυμναστικό σύστημα στηριζόταν σε επιστημονικές βάσει της εποχής
εκείνης, όπως της ανατομίας, της φυσιολογίας, της κινησιολογίας (εργομηχανικής)
της υγιεινής και της ορθοσωμίας.
Δ) Ταίριαζε με τις τότε παιδαγωγικές και διδακτικές μεθόδους «του
δασκαλοκεντρισμού» αφού ο Κ.Φ.Α. ήταν το επίκεντρο των αποφάσεων, ενώ οι μαθητές
ήταν απλά εκτελεστικά όργανα.
Μετά το 1950 περίπου εφαρμόζεται μια παραλλαγή του σουηδικού συστήματος που
ονομάστηκε Παιδαγωγική Γυμναστική, η οποία διατήρησε με τους ίδιους
στόχους και την ίδια οργάνωση του μαθήματος, αλλά διαφοροποιήθηκε ως προς την
εκτέλεση των ασκήσεων. Οι ασκήσεις, δηλαδή, που γινόταν ως τότε με πολλές
στάσεις, γι αυτό και η γυμναστική είχε ονομαστεί στατική, γινόταν τώρα
συνεχόμενες και ρυθμικές.
Η μεθοδολογία διδασκαλίας, καθώς και η οργάνωση του μαθήματος παρέμενε
δασκαλοκεντρική, αφού οι μαθητές αποτελούσαν αποκλειστικά και μόνο
εκτελεστικά και όχι δημιουργικά και συμμετοχικά όργανα.
Σ αυτήν, υποχρεωτικά, οι μαθητές εκτελούσαν ομοιόμορφα και ταυτόχρονα τις
παραγγελμένες ασκήσεις.
Δεν τους δινόταν ευκαιρίες για αυτοέκφραση, πρωτοβουλία,
συνεργασία και
δημιουργικότητα, στοιχεία απαραίτητα για την διαμόρφωση «του ελεύθερου και
υπεύθυνου πολίτη».
Εξ αιτίας, λοιπόν της μονομέρειας και της αντιπαιδαγωγικότητας που παρουσίαζε η
παραγγελματική γυμναστική και οι δασκαλοκεντρικές μέθοδοι που υποχρεωτικά τη
συνόδευαν, έγιναν προσπάθειες για την αναμόρφωση του αναλυτικού προγράμματος
στην Δευτεροβάθμια εκπαίδευση, που προσέκρουσαν όμως και αυτές στις
ιδιομορφίες που παρουσιάζει το μάθημα της Φ.Α στο Σχολείο σε σύγκριση με τα
υπόλοιπα μαθήματα και που είναι οι εξής:
1. Παγκόσμια έχει υπάρξει μια αλλαγή στο σκοπό και τους στόχους του
μαθήματος της Φ.Α.
2. Το περιεχόμενο ύλη είναι πάρα πολύ μεγάλο και η υλικοτεχνική υποδομή
για την διδασκαλία αυτού του περιεχομένου τόσο πολύ δαπάνη που κάνει
προβληματική τη διδασκαλία ορισμένης ύλης (δραστηριοτήτων)
3. Οι διδακτικές μέθοδοι διαφέρουν από Σχολείο σε Σχολείο λόγω της
ποικιλίας των εγκαταστάσεων του μαθητικού δυναμικού και της διαφορετικής
εκπ/σης και επιμόρφωσης των Καθηγητών Φ.Α. που καλούνται να διδάξουν το μάθημα.
4. Είναι δύσκολη η αξιολόγηση των αποτελεσμάτων της διδασκαλίας γιατί
χρειάζονται ειδικά σχεδιασμένες δοκιμασίες για να διαπιστώσουμε αν οι στόχοι του
μαθήματος επετεύχθησαν ή όχι.
(πηγή:
Γ. Μπούμπας, πρώην Σχ.Σύμβουλος Φ.Α. Γ΄Αθήνας κ΄Δυτ. Αττικής, έως το 2002)
|
www.fa3.gr
