Μια ματιά στην εκπαίδευση: Δείκτες του ΟΟΣΑ – Έκδοση 2006
Περίληψη στα ελληνικά
Education at a Glance: OECD Indicators - 2006 Edition
Summary in Greek

Η έκθεση «Μια µατιά στην εκπαίδευση» παρουσιάζει στους εκπαιδευτές, στους διαµορφωτές πολιτικής, στους µαθητές και τους γονείς τους µια πλούσια συλλογή δεδοµένων που αφορούν σχεδόν κάθε ποσοτική και ποιοτική πτυχή των εκπαιδευτικών επιδόσεων και πολιτικών στις χώρες του ΟΟΣΑ, καθώς και σε πολλές χώρες µη εταίρους του Οργανισµού. Πέρα από τις πληροφορίες σχετικά µε τις επιδόσεις, τους πόρους, τα ποσοστά συµµετοχής και τον τρόπο οργάνωσης της σχολικής εκπαίδευσης, η έκθεση παραθέτει εκείνες τις αντικειµενικές πληροφορίες που είναι απαραίτητες για την αξιολόγηση θεµάτων όπως η σηµασία που προσδίδεται στη διδασκαλία των βασικών δεξιοτήτων, το ιδανικό µέγεθος της σχολικής τάξης ή η διάρκεια του σχολικού έτους.
 
Εξετάζοντας την ποιότητα των εκπαιδευτικών συστηµάτων
Το 2003 το Πρόγραµµα του ΟΟΣΑ για τη ∆ιεθνή Αξιολόγηση των Μαθητών (PISA) µέτρησε τις επιδόσεις των δεκαπεντάχρονων µαθητών στα µαθητικά στις χώρες µέλη του Οργανισµού. Οι βαθµολογίες που πέτυχαν η Κορέα, η Ολλανδία και η Φινλανδία ήταν υψηλότερες του µέσου όρου όλων των άλλων χωρών του ΟΟΣΑ και το επίπεδο επάρκειας των µαθητών τους ήταν πάνω από µισό επίπεδο υψηλότερο του µέσου όρου. Έντεκα άλλες χώρες (Αυστραλία, Βέλγιο, Γαλλία, ∆ανία, Ελβετία, Ιαπωνία, Ισλανδία, Καναδάς, Νέα Ζηλανδία, Σουηδία και Τσεχία) συγκέντρωσαν βαθµολογίες υψηλότερες του µέσου όρου του ΟΟΣΑ. Οι επιδόσεις της Αυστρίας, της Γερµανίας, της Ιρλανδίας και της Σλοβακίας ήταν παρεµφερείς µε το µέσο όρο του ΟΟΣΑ, ενώ οι επιδόσεις των υπόλοιπων 11 χωρών ήταν χαµηλότερες του µέσου όρου.
Μολονότι παρόµοια σύγκριση των επιδόσεων δεν υφίσταται για τις προηγούµενες γενιές, η ολοκλήρωση των διάφορων εκπαιδευτικών βαθµίδων παρέχει µια εικόνα των µορφωτικών επιπέδων. Κατά µέσο όρο, σε όλες τις χώρες του ΟΟΣΑ, το 42% του ενήλικου πληθυσµού έχει ολοκληρώσει µόνο την ανώτερη δευτεροβάθµια εκπαίδευση. Περίπου το 30% των ενηλίκων διαθέτει µόρφωση µόνο πρωτοβάθµιας ή κατώτερης δευτεροβάθµιας εκπαίδευσης και το 25% τριτοβάθµιας. Όµως, οι χώρες εµφανίζουν σηµαντικές διαφορές ως προς το µορφωτικό επίπεδο στο εσωτερικό τους.
Η Ευρώπη και οι Ηνωµένες Πολιτείες υστερούν όλο και περισσότερο έναντι των χωρών της Ανατολικής Ασίας. Το βιοτικό επίπεδο στην Κορέα δύο γενεές πριν ήταν όµοιο µε αυτό του Αφγανιστάν σήµερα και η χώρα συγκαταλεγόταν µεταξύ των χωρών µε τις χαµηλότερες επιδόσεις στην εκπαίδευση. Σήµερα, το 97% όλων των Κορεατών ηλικίας 25-34 ετών έχει ολοκληρώσει την ανώτερη δευτεροβάθµια εκπαίδευση, που αποτελεί το υψηλότερο ποσοστό µεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ. Η εµπειρία της Κορέας δεν είναι µοναδική. Μεταξύ του 1995 και του 2004 ο αριθµός των φοιτητών υπερδιπλασιάστηκε στην Κίνα και τη Μαλαισία και αυξήθηκε κατά 83% στην Ταϊλάνδη και κατά 51% στην Ινδία.
Η Ασία σηµειώνει επίσης καλές επιδόσεις όσον αφορά την ποιότητα. Στις Ηνωµένες Πολιτείες και στην πλειονότητα των µεγάλων οικονοµιών της Ευρώπης, οι επιδόσεις των δεκαπεντάχρονων στην αξιολόγηση του PISA είναι χαµηλότερες ή κυµαίνονται γύρω από το µέσο όρο του ΟΟΣΑ. Τα έξι εκπαιδευτικά συστήµατα της Ανατολικής Ασίας που συµµετείχαν στο Πρόγραµµα PISA 2003 συγκαταλέχθηκαν µεταξύ των 10 καλύτερων και η επιτυχία τους αφορούσε το σύνολο σχεδόν των µαθητών. Αντίθετα, το 20% των δεκαπεντάχρονων κατά µέσο όρο στην ΕΕ και πάνω από το ένα τέταρτο στις Ηνωµένες Πολιτείες κατατάχτηκε στο Επίπεδο 1 (το χαµηλότερο επίπεδο του PISA) ή κάτω από αυτό. Στις χώρες του ΟΟΣΑ ως σύνολο οι µαθητές που προέρχονται από τις πιο άπορες οικογένειες έχουν κατά µέσο όρο 3,5 φορές περισσότερες πιθανότητες να βρίσκονται είτε στο Επίπεδο 1 είτε χαµηλότερα σε σχέση µε αυτούς που προέρχονται από τα πιο ευνοηµένα κοινωνικοοικονοµικά υπόβαθρα..
 
Μέγεθος της σχολικής τάξης: Το µικρότερο πιθανόν να µην είναι πάντα καλύτερο
Τα αποτελέσµατα δείχνουν ότι δεν υπάρχει απλός συσχετισµός µεταξύ της αναλογίας µαθητή / διδάσκοντος και των επιδόσεων. Οι σχολικές τάξεις στην Ιαπωνία, την Κορέα, το Μεξικό, τη Βραζιλία, το Ισραήλ και τη Χιλή περιλαµβάνουν 30 ή περισσότερους µαθητές έναντι των 20 ή λιγότερων µαθητών στη ∆ανία, την Ελβετία, την Ισλανδία, το Λουξεµβούργο και τη Ρωσική Οµοσπονδία, αλλά µόνο το 2,7% των µαθητών στο Λουξεµβούργο, για παράδειγµα, κατατάσσεται στην υψηλότερη οµάδα στην κλίµακα του PISA για τα µαθηµατικά σε σύγκριση µε το 8,2% στην Ιαπωνία.
Η αλληλεπίδραση εκπαιδευτικών και µαθητών επηρεάζεται επίσης από τον αριθµό των τάξεων ή των µαθητών για τους οποίους είναι υπεύθυνος ένας δάσκαλος, το διδακτικό αντικείµενο, την κατανοµή του χρόνου του εκπαιδευτικού µεταξύ διδασκαλίας και άλλων καθηκόντων, την οµαδοποίηση των µαθητών στο εσωτερικό της τάξης και την πρακτική της οµαδικής διδασκαλίας.
Ισόρροπη συµµετοχή των δυο φύλων: Οι εκπαιδευτικές επιδόσεις των κοριτσιών υπερβαίνουν αυτές των αγοριών
Οι διαφορές µεταξύ των δύο φύλων όσον αφορά τα ποσοστά εκπαιδευτικών προσόντων µεταβάλλονται υπέρ των γυναικών. Όσον αφορά την ηλικιακή οµάδα 55-64 ετών, η µέση διάρκεια των επίσηµων σπουδών ευνοεί τις γυναίκες σε τρεις χώρες µόνο, αλλά για την ηλικιακή οµάδα 25-34 ετών ο µέσος αριθµός ετών ολοκληρωµένων σπουδών είναι υψηλότερος µεταξύ των γυναικών στις 20 από τις 30 χώρες του ΟΟΣΑ, και µόνο 2 από τις υπόλοιπες 10 χώρες (Ελβετία και Τουρκία) καταγράφουν διαφορές µεγαλύτερες από 0,5 έτη υπέρ των ανδρών.
Τα ποσοστά αποφοίτησης από την ανώτερη δευτεροβάθµια εκπαίδευση για τα κορίτσια υπερβαίνουν αυτά των αγοριών σε 19 από 22 χώρες του ΟΟΣΑ και στις 3 χώρες εταίρους στις οποίες τα συνολικά ποσοστά αποφοίτησης µπορούν να συγκριθούν µεταξύ των φύλων. Η διαφορά υπέρ των κοριτσιών ξεπερνά τις 10 ποσοστιαίες µονάδες στη ∆ανία, την Ιρλανδία, την Ισλανδία, την Ισπανία, τη Νέα Ζηλανδία, τη Νορβηγία, την Πολωνία, τη Φινλανδία και τη Βραζιλία. Στην Τουρκία τα ποσοστά αποφοίτησης των αγοριών είναι κατά οκτώ ποσοστιαίες µονάδες υψηλότερα, ενώ στην Ελβετία και την Κορέα η διαφορά είναι µικρότερη από µια ποσοστιαία µονάδα.. 
 
Μισθοί και φόρτος εργασίας των εκπαιδευτικών: µεικτή εικόνα σε όλες τις χώρες του ΟΟΣΑ
Οι µισθοί των διδασκόντων µε τουλάχιστον 15 έτη υπηρεσίας στην πρωτοβάθµια και στην κατώτερη δευτεροβάθµια εκπαίδευση κατ’αναλογία προς το κατά κεφαλή ΑΕΠ είναι χαµηλότεροι στην Ισλανδία (0,69), τη Νορβηγία (0,87), την Ουγγαρία (0,91), την Πολωνία (0,83) και το Ισραήλ (0,73), και υψηλότεροι στην Κορέα (2,37 στην πρωτοβάθµια και 2,36 στην κατώτερη δευτεροβάθµια), το Μεξικό (2,09 στην κατώτερη δευτεροβάθµια) και την Τουρκία (2,44 στην πρωτοβάθµια). Στην ανώτερη δευτεροβάθµια γενική εκπαίδευση οι χαµηλότερες αναλογίες εντοπίζονται στη Νορβηγία (0,87), την Πολωνία (0,83), την Ισλανδία (0,94) και το Ισραήλ (0,73).
Οι µισθοί των διδασκόντων µε τουλάχιστον 15 χρόνια υπηρεσίας στην κατώτερη δευτεροβάθµια εκπαίδευση κυµαίνονται από περίπου 10.000 δολάρια ΗΠΑ στην Πολωνία έως 48.000 δολάρια ΗΠΑ ή περισσότερα στη Γερµανία, την Ελβετία και την Κορέα, ενώ υπερβαίνουν τα 80.000 δολάρια στο Λουξεµβούργο.
Οι µισθοί των διδασκόντων αυξήθηκαν σε πραγµατικούς όρους κατά την οκταετία 1996-2004 σε όλες σχεδόν τις χώρες. Οι µεγαλύτερες αυξήσεις συντελέστηκαν στο Μεξικό, την Ουγγαρία και τη Φιλανδία. Οι µισθοί στην πρωτοβάθµια και την ανώτερη δευτεροβάθµια εκπαίδευση µειώθηκαν σε πραγµατικούς όρους κατά την ίδια περίοδο στην Ισπανία, µολονότι παραµένουν υψηλότεροι από το µέσο επίπεδο του ΟΟΣΑ.
Ο αριθµός των ετήσιων διδακτικών ωρών στα δηµόσια σχολεία υπολογίζεται κατά µέσο όρο σε 704 ώρες, αλλά ποικίλλει από πάνω από 1.000 ώρες στο Μεξικό και τις Ηνωµένες Πολιτείες έως 534 ώρες στην Ιαπωνία. Υφίστανται επίσης σηµαντικές διαφορές όσον αφορά την κατανοµή του χρόνου διδασκαλίας κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους. Έτσι, για παράδειγµα, οι εκπαιδευτικοί στην Ισλανδία εργάζονται περισσότερες ώρες ετησίως, µολονότι το σχολικό έτος διαρκεί 36 εβδοµάδες, απ’ό,τι οι συνάδελφοί τους στη ∆ανία όπου το σχολικό έτος διαρκεί 42 εβδοµάδες. Εντούτοις, οι διδακτικές ώρες είναι µόνο ένας δείκτης του φόρτου εργασίας των εκπαιδευτικών, ο οποίος µπορεί επίσης να περιλαµβάνει µεγάλες ποσότητες χρόνου που αφιερώνονται, για παράδειγµα, στην προετοιµασία και τη βαθµολόγηση ή σε εξωσχολικές δραστηριότητες.
Οι ώρες διδασκαλίας για τους µαθητές ηλικίας 7-14 ετών φτάνουν κατά µέσο όρο τις 6.847 ώρες στις χώρες του ΟΟΣΑ και κατανέµονται ως εξής ανά ηλικία: 1.570 ώρες µεταξύ 7-8 ετών, 2.494 ώρες µεταξύ 9-11 ετών και 2.785 ώρες µεταξύ 12-14 ετών. Κατά µέσο όρο στις χώρες του ΟΟΣΑ το 50% του υποχρεωτικού χρόνου διδασκαλίας για τους µαθητές ηλικίας 9-11 ετών αφιερώνεται στην ανάγνωση, τη γραφή, τα µαθηµατικά και τις επιστήµες, ενώ για τους µαθητές ηλικίας 12-14 ετών το ποσοστό µειώνεται σε 41%. Όσον αφορά τους µαθητές από 9 έως 11 ετών το κοµµάτι του υποχρεωτικού προγράµµατος σπουδών που αφιερώνεται στην ανάγνωση και τη γραφή διαφέρει ευρέως µεταξύ των χωρών: από 13% ή λιγότερο στην Αυστραλία, τη Χιλή και το Ισραήλ έως 30% στη Γαλλία, το Μεξικό και την Ολλανδία. Υφίσταται επίσης σηµαντική διαφορά ως προς το χρόνο που αφιερώνεται στις σύγχρονες ξένες γλώσσες, ο οποίος κυµαίνεται από 1% ή λιγότερο στην Αγγλία, την Αυστραλία, την Ιαπωνία και το Μεξικό έως 21% στο Λουξεµβούργο.
 
Το κόστος της σχολικής εκπαίδευσης: κατά µέσο όρο 5,9% του ΑΕΠ στις χώρες του ΟΟΣΑ
Οι δαπάνες για την εκπαίδευση υπολογίζονται κατά µέσο όρο στο 5,9% του ΑΕΠ στις χώρες του ΟΟΣΑ και κυµαίνονται από 3,7% στην Τουρκία έως 8% στην Ισλανδία. Οι εκπαιδευτικές δαπάνες ανά µαθητή σε µια τυπική χώρα του ΟΟΣΑ ανέρχονται σε 5.450 δολάρια ΗΠΑ ετησίως στην πρωτοβάθµια εκπαίδευση, 6.962 δολάρια στη δευτεροβάθµια και11.254 στην τριτοβάθµια. Οι χώρες του ΟΟΣΑ δαπανούν κατά µέσο όρο 77.204 δολάρια ΗΠΑ ανά µαθητή κατά τη θεωρητική διάρκεια της πρωτοβάθµιας και της δευτεροβάθµιας φοίτησης. Τα σύνολα κυµαίνονται από λιγότερο από 40.000 δολάρια ΗΠΑ στο Μεξικό, την Πολωνία, τη Σλοβακία, την Τουρκία, τη Βραζιλία, τη Χιλή και τη Ρωσική Οµοσπονδία έως 100.000 ή περισσότερα στην Αυστρία, τη ∆ανία, την Ελβετία, τις Ηνωµένες Πολιτείες, την Ισλανδία, την Ιταλία, το Λουξεµβούργο και τη Νορβηγία. Σε τριτοβάθµιο επίπεδο, η µεγάλη ποικιλία των προσφερόµενων προγραµµάτων σπουδών δυσχεραίνει τη διεξαγωγή συγκρίσεων. Για παράδειγµα, οι ετήσιες δαπάνες ανά σπουδαστή της τριτοβάθµιας εκπαίδευσης στην Ιαπωνία είναι παρόµοιες µε τις δαπάνες στη Γερµανία (11.556 δολάρια ΗΠΑ στην Ιαπωνία και 11.594 στη Γερµανία). Όµως, η µέση διάρκεια των τριτοβάθµιων σπουδών είναι 5,4 έτη στη Γερµανία έναντι 4,1 στην Ιαπωνία, µε αποτέλεσµα οι σωρευτικές δαπάνες για κάθε σπουδαστή της τριτοβάθµιας εκπαίδευσης να ανέρχονται στα 47.031 δολάρια ΗΠΑ στην Ιαπωνία έναντι των 62.187 δολαρίων στη Γερµανία.
Θα πρέπει να σηµειωθεί ότι οι χαµηλότερες δαπάνες ανά µονάδα δεν οδηγούν αναγκαστικά σε χαµηλότερα επιτεύγµατα. Για παράδειγµα, οι δαπάνες στην Κορέα και την Ολλανδία είναι χαµηλότερες του µέσου όρου του ΟΟΣΑ για την πρωτοβάθµια και τη δευτεροβάθµια εκπαίδευση, εντούτοις και οι δύο χώρες συγκαταλέγονται µεταξύ των χωρών µε τις καλύτερες επιδόσεις στην έρευνα του PISA 2003.  
Οι δαπάνες ανά σπουδαστή της πρωτοβάθµιας, της δευτεροβάθµιας και της µεταδευτεροβάθµιας µη τριτοβάθµιας εκπαίδευσης αυξήθηκαν σε όλες τις χώρες του ΟΟΣΑ κατά την περίοδο 1995-2003. Στις 16 από τις 26 χώρες µέλη και εταίρους του ΟΟΣΑ για τις οποίες υπάρχουν στοιχεία οι αλλαγές υπερβαίνουν το 20% και ανέρχονται στο 30% ή περισσότερο στην Αυστραλία, την Ελλάδα, την Ιρλανδία, το Μεξικό, την Ολλανδία, την Ουγγαρία, την Πολωνία, την Πορτογαλία, τη Σλοβακία, την Τουρκία και τη Χιλή. Η Γερµανία, η Ελβετία, η Ιταλία και το Ισραήλ είναι οι µοναδικές χώρες όπου οι εκπαιδευτικές δαπάνες ανά σπουδαστή της πρωτοβάθµιας, της δευτεροβάθµιας και της µεταδευτεροβάθµιας µη τριτοβάθµιας εκπαίδευσης αυξήθηκαν κατά 10% ή λιγότερο στην ίδια περίοδο. Η µείωση των εγγραφών δεν φαίνεται να αποτελεί τον κύριο παράγοντα ώθησης των εν λόγω αλλαγών.
Το σχήµα είναι διαφορετικό σε τριτοβάθµιο επίπεδο. Σε 7 από τις 27 χώρες µέλη και εταίρους του ΟΟΣΑ για τις οποίες υπάρχουν στοιχεία (Αυστραλία, Πολωνία, Πορτογαλία, Σλοβακία, Τσεχία, Βραζιλία και Ισραήλ) οι δαπάνες για την τριτοβάθµια εκπαίδευση ανά σπουδαστή µειώθηκαν κατά την περίοδο 1995-2003, κυρίως λόγω της αύξησης του αριθµού των φοιτητών που υπερέβη το 30% . Από την άλλη πλευρά, οι δαπάνες ανά σπουδαστή σηµείωσαν σηµαντική άνοδο στην Ελλάδα, την Ιρλανδία, το Μεξικό, την Ουγγαρία και τη Χιλή, παρά την αύξηση των εγγραφών κατά 93%, 34%, 48%, 70% και 68% αντίστοιχα. Μεταξύ των 27 χωρών µελών και εταίρων του ΟΟΣΑ, η Αυστρία, η ∆ανία, η Γερµανία, η Ιταλία, ο Καναδάς, η Ολλανδία και η Τουρκία ήταν οι µοναδικές χώρες όπου η αύξηση του αριθµού των σπουδαστών της τριτοβάθµιας εκπαίδευσης ήταν µικρότερη από 10%.
 
Ποιος πληρώνει; Οι κυβερνήσεις εξακολουθούν να επωµίζονται το κόστος, όµως η ιδιωτική χρηµατοδότηση αυξάνεται 
Κατά µέσο όρο, το 93% της πρωτοβάθµιας, της δευτεροβάθµιας και της µεταδευτεροβάθµιας µη τριτοβάθµιας εκπαίδευσης στις χώρες του ΟΟΣΑ χρηµατοδοτείται από δηµόσιους πόρους, αν και η ιδιωτική χρηµατοδότηση υπερβαίνει το 13% στην Αυστρία, τη Γερµανία, την Ελβετία, την Κορέα, το Μεξικό, το Ηνωµένο Βασίλειο και τη χώρα εταίρο Χιλή. Κατά το 1995-2003 ο αριθµός των χωρών που κατέγραψαν αύξηση του δηµόσιου µεριδίου σε όλα τα επίπεδα ήταν ίδιος µε τον αριθµό των χωρών όπου το δηµόσιο µερίδιο µειώθηκε.
Εντούτοις, στην τριτοβάθµια εκπαίδευση το µερίδιο του ιδιωτικού τοµέα συνολικά αυξήθηκε. Συγκεκριµένα, η αύξηση ξεπέρασε τις 3 ποσοστιαίες µονάδες στις µισές από τις χώρες που υπέβαλαν στοιχεία και τις 9 ποσοστιαίες µονάδες στην Αυστραλία, το Ηνωµένο Βασίλειο και την Ιταλία.
Το ποσοστό της χρηµατοδότησης της τριτοβάθµιας εκπαίδευσης από τον ιδιωτικό τοµέα ποικίλλει από 5% στη ∆ανία, την Ελλάδα, τη Νορβηγία, την Τουρκία και τη Φινλανδία έως πάνω από 50% στην Αυστραλία, τις Ηνωµένες Πολιτείες, την Ιαπωνία, την Κορέα και τη Χιλή. Η πλειονότητα της ιδιωτικής χρηµατοδότησης προέρχεται από τα νοικοκυριά, κυρίως µέσω των διδάκτρων. Το ένα τέταρτο των χωρών δεν χρεώνει δίδακτρα και το επίπεδο των διδάκτρων µεταξύ των υπόλοιπων χωρών ποικίλλει ευρέως.
 
Επένδυση στην εκπαίδευση: Υψηλές αποδόσεις για τις οικονοµίες και τα άτοµα   
Η εκπαίδευση χρηµατοδοτείται κυρίως από τις δηµόσιες δαπάνες και ποικίλες µελέτες υποδεικνύουν ότι τα χρήµατα αυτά δαπανούνται σωστά. Η εκτιµώµενη µακροπρόθεσµη επίδραση ενός επιπρόσθετου χρόνου εκπαίδευσης στην οικονοµική απόδοση των χωρών του ΟΟΣΑ κυµαίνεται εν γένει µεταξύ του 3% και 6%. Η ανάλυση των αιτιών της οικονοµικής µεγέθυνσης δείχνει ότι η αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας συνέβαλε στο ήµισυ τουλάχιστον της µεγέθυνσης του κατά κεφαλή ΑΕΠ στην πλειοψηφία των χωρών του ΟΟΣΑ από το 1994 έως το 2004. Όµως η αύξηση της παραγωγικότητας δεν οφείλεται αποκλειστικά στην εκπαίδευση. Μια µελέτη που χρησιµοποιεί τον αλφαβητισµό ως µέτρο του ανθρώπινου κεφαλαίου δείχνει ότι η χώρα που είναι ικανή να επιτύχει ποσοστό αλφαβητισµού κατά 1% υψηλότερο από το διεθνή µέσο όρο θα επιτύχει υψηλότερα επίπεδα παραγωγικότητας της εργασίας (κατά 2,5%) και κατά κεφαλή ΑΕΠ (κατά 1,5%) από αυτά των άλλων χωρών.
Όσον αφορά τα άτοµα, η εκπαίδευση είναι µια ασφαλής επένδυση. ∆εδοµένου του υποχρεωτικού χαρακτήρα της πρωτοβάθµιας και του µεγαλύτερου µέρους της δευτεροβάθµιας εκπαίδευσης, η απόφαση για την επένδυση στην εκπαίδευση αφορά γενικά την εγγραφή σε περαιτέρω προγράµµατα σπουδών. Παρά τις εκτεταµένες αναφορές για τάσεις «βαθµολογικού πληθωρισµού» και παρά την υποτίµηση των προσόντων, η επένδυση για την απόκτηση πανεπιστηµιακού τίτλου σπουδών, όταν αποτελεί µέρος της αρχικής εκπαίδευσης, µπορεί να αποφέρει ιδιωτικές ετήσιες αποδόσεις ύψους 22,6% (οι οποίες υπολογίζονται συγκρίνοντας τις µελλοντικές προσδοκώµενες αποδοχές µε το ιδιωτικό κόστος των σπουδών). Όλες δε οι χώρες καταγράφουν ποσοστό απόδοσης που υπερβαίνει το 8%. Υπάρχουν επίσης σηµαντικά έµµεσα οφέλη και πολλές εθνικές αναλύσεις υποδεικνύουν τη θετική αιτιώδη σχέση µεταξύ υψηλότερου εκπαιδευτικού επιπέδου και καλύτερης ψυχικής και φυσικής υγείας.
Εντούτοις, η εκπαίδευση δεν εξαλείφει τις εισοδηµατικές ανισότητες που σχετίζονται µε τα δύο φύλα: για ένα δεδοµένο εκπαιδευτικό επίπεδο, οι αποδοχές των γυναικών κυµαίνονται τυπικά µόνο µεταξύ του 50% και του 80% των αποδοχών των ανδρών.
 
Ο αντίκτυπος των δηµογραφικών αλλαγών 
Στις 23 από τις 30 χώρες του ΟΟΣΑ και στη Χιλή το µέγεθος του µαθητικού πληθυσµού στην υποχρεωτική εκπαίδευση αναµένεται να µειωθεί κατά την επόµενη δεκαετία. Η τάση αυτή είναι εντονότερη στην Κορέα όπου η πληθυσµιακή οµάδα ηλικίας 5-14 ετών αναµένεται να µειωθεί κατά 29%. Όσον αφορά την οµάδα ηλικίας 15-19 ετών προβλέπεται καθοδική τάση της τάξη του 30% ή περισσότερο στην Πολωνία, τη Σλοβακία, τη Τσεχία και τη Ρωσική Οµοσπονδία.
Σε ορισµένες χώρες η µείωση σηµειώθηκε νωρίτερα. Για παράδειγµα, στην Ισπανία ο πληθυσµός ηλικίας 20-29 ετών αναµένεται να µειωθεί κατά 34% στην επόµενη δεκαετία.
Θεωρώντας, χάριν παραδείγµατος, ότι τα ποσοστά συµµετοχής και οι δαπάνες ανά σπουδαστή θα παραµείνουν στα σηµερινά τους επίπεδα, οι δηµογραφικές τάσεις συνεπάγονται τη µείωση του επιπέδου των εκπαιδευτικών δαπανών σε όλες εκτός από τέσσερις χώρες µέλη του ΟΟΣΑ, καθώς και στη Χιλή, δηµιουργώντας εύλογα περισσότερες δυνατότητες αύξησης των ποσοστών συµµετοχής ή των δαπανών ανά σπουδαστή στις χώρες αυτές. Αντίθετα, οι προβολές πληθυσµού για τις Ηνωµένες Πολιτείες υποδεικνύουν µια σχετικά ισχυρή αύξηση κατά την επόµενη δεκαετία, που ενδεχοµένως να µεταφραστεί σε χρηµατοδοτικές πιέσεις.
 
© OECD 2006
Η περίληψη αυτή δεν αποτελεί επίσηµη µετάφραση του ΟΟΣΑ.
Η αναπαραγωγή της περίληψης αυτής επιτρέπεται υπό την προϋπόθεση ότι παρατίθεται το δικαίωµα αποκλειστικής εκµετάλλευσης του ΟΟΣΑ, καθώς και ο τίτλος της πρωτότυπης έκδοσης.

 
Οι Πολύγλωσσες Περιλήψεις είναι µεταφρασµένα αποσπάσµατα των δηµοσιευµάτων του ΟΟΣΑ που εκδόθηκαν αρχικά στην αγγλική και τη γαλλική γλώσσα.
∆ιατίθενται δωρεάν στο Ηλεκτρονικό Βιβλιοπωλείο του ΟΟΣΑ  www.oecd.org/bookshop/